Vandaag een mooi artikel in de NRC over Keti Koti als Nationale Feestdag
Mijn Keti Kotie viering in Rotterdam.
Ik aarzel of ik een paar prachtige doeken koop
De viering in het Wijkpark in volle gang
Wow, wat een tropisch feest was het tijdens het Keti Koti Festival in het Wijkpark aan de West-kruiskade in Rotterdam 2 jaar geleden. De afschaffing van de slavernij in 1863 wordt groots gevierd. Ik, met mijn Hindoestaans uiterlijk en mijn witte partner zijn nog steeds sterk in de minderheid. Dat vind ik jammer maar ik merk steeds meer belangstelling voor dit stukje geschiedenis. De geschiedenis van de slavernij heeft invloed gehad op grote groepen mensen in meerdere werelddelen en gaat ons allen aan.
Volgens goede Surinaams-Caribische gebruiken is er een gezellige drukte met mannen, vrouwen en kinderen in prachtige klederdrachten. Natuurlijk is er volop eten en is de Creoolse vrouw Joosje aanwezig met haar lekkers zoals versgebakken gomma- en pindakoekjes en bojo, kokos-, cassavetaart. De stoere mannen staan trots bij hun barbecue waarop kippenboutjes met geheime Creoolse marinade. Ook tante Sita is er met haar bara, rotie en vele chutneys.
En natuurlijk is er opzwepende Kaseko en Kawina muziek en beginnen de mensen om mij heen flink te schudden en ‘shaken’. Zelfs een oude dame met een stok gaat helemaal los en steelt de show. We hopen volgend weer een festival te mogen bezoeken...
Bakkeljauw
Maak zelf Creoolse Bakkeljauw van Tante Joosje
Bakkeljauw is stokvis dat gedroogd en gezouten op de schepen werd gegeten tijdens de slavernij. Er waren geen koelkasten dus moesten de etenswaren gedroogd of gezouten zijn. Bakkeljauw is in het Portugees Bacalhau en werd door de Portugese slavenhandelaren naar Zuid-Amerika, Suriname gebracht.
Zoutvlees
Naast bakkeljauw wordt er bij de Creoolse bevolking ook gekookt met gezouten vlees, 'zoutvlees'. Dit ligt in emmers bij de toko. Wordt ook eerst uitgekookt en dan wordt er een stoofschotel van gemaakt.
Wat is Keti Koti?
Elk jaar wordt op 1 juli in Nederland de afschaffing van de slavernij gevierd. Een belangrijke viering. We mogen niet vergeten dat de rijkdom van Nederland deels is gebaseerd op eeuwen van koloniale overheersing en slavernij. Dat was toen, maar ook nu komen slavernij en mensenhandel nog steeds voor in onze wereld.
De naam Ketikoti , ook wel geschreven als Keti-koti of Keti Koti stamt uit het Sranantongo en betekent Ketenen Gebroken. Op 1 juli 1863 schafte het Koninkrijk der Nederlanden de slavernij af in Suriname en op de Nederlandse Antillen. Er kwamen ruim 45.000 oorspronkelijk Afrikaanse slaven vrij, van wie 34.441 slaven in Suriname. Sindsdien wordt het einde van de slavernij elk jaar op deze dag gevierd. Opmerkelijk is dat de slavenhouders als compensatie voor elke slaaf 300 gulden ontvingen. De vrijgemaakte slaven zelf kregen niets en ze werden ook nog verplicht nog tien op contractbasis te werken.
In Suriname heet deze dag officieel Dag der Vrijheden, maar de feestdag wordt ook wel informeel ‘Kettingsnijden genoemd’. Het is een feest voor alle inwoners en niet alleen voor de nazaten van de slaven. De herdenking, feesten en optochten zijn ook in veel steden in Nederland.
Ontstaan Nederlandse slavenhandel Vanaf 1635 besloot de WIC (West Indische Compagnie) deel te nemen aan de slavenvaart en de slavenhandel, waar onder andere de Engelsen en Spanjaarden al actief in waren. Deze handel verliep volgens het welbekende ‘driehoeksmodel’. Schepen voeren vanaf Europa naar Afrika, kochten daar slaven in ruil voor kralen, spiegels en andere snuisterijen. Hierna voeren ze door naar Zuid-Amerika, waar ze op de slavenmarkt van Curaçao de slaven met grote winst verkochten aan plantage-eigenaars van ondermeer Suriname. Voor de WIC was Suriname – met zijn opkomende plantages waar geen arbeidskrachten voor te vinden waren – een ideale afzetmarkt.
Bosnegers
Aanvankelijk ging het niet om grote aantallen slaven, maar in de loop van de 17e en 18e eeuw verschenen er meer plantages, waardoor het totaal aantal slaven in Suriname groeide tot boven de 50.000. Deze grote hoeveelheden slaven waren moeilijk in bedwang te houden. Groepen slaven vluchtten het ‘ondoordringbare’ oerwoud in en stichtten daar kleine gemeenschappen. Met regelmaat voerden deze marrons (of bosnegers) aanvallen uit op de plantages, waar ze grote paniek zaaiden.
500.000 slaven
In totaal zijn er tussen 1500 en 1850 rond de tien miljoen slaven uit Afrika weggevoerd door verschillende Europese landen. De Republiek der Nederlanden was verantwoordelijk voor zo’n 5% van dit enorme aantal.
Bron:(https://nl.wikipedia.org/wiki/Ketikoti)